100 ΧΡΟΝΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ
Γιαγιά, μάνα, αδελφή, κόρη.
Σύζυγος, σύντροφος, συνεργάτιδα, ερωμένη.
Ο διεθνής χαρακτήρας της Ημέρας της Γυναίκας
καθιερώθηκε το 1910 στην πρώτη διεθνή διάσκεψη Γυναικών στα πλαίσια της
Σοσιαλιστικής Διεθνούς, στην Κοπεγχάγη.
Σήμερα εν έτη 2010 κλείνουμε τα 100 χρόνια
από τότε.
Όμως πόσοι ξέρουν όλη την ιστορία πίσω από
αυτό?
Η 8η Μαρτίου είναι μέρα αγωνιστική. Θεσμοθετήθηκε για να
αναδείξει το ρόλο των γυναικών στην διαμόρφωση της ιστορίας. Μια μέρα για να
μας θυμίζει τον αγώνα των γυναικών για τη ισότητα των δυο φύλων για να φτάσουμε
στο σήμερα του δυτικού κόσμου και για να θυμίζει, ότι είναι ακόμη πολλά αυτά
που πρέπει να ακολουθήσουν. Γιατί σε άλλα καθεστώτα ή στις χώρες
του τρίτου κόσμου η γυναίκα εξακολουθεί να είναι θύμα.
Στο Παρίσι κατά τη γαλλική επανάσταση, οι πρώτες γυναίκες όρμησαν στους δρόμους
και διακήρυτταν την ελευθερία, την ισότητα και την αδελφότητα,
απαιτώντας μάλιστα για πρώτη φορά δικαίωμα ψήφου.
Ο καθορισμός της 8ης Μαρτίου σαν επίσημη ημέρα αφιερωμένη στη Γυναίκα, και σαν
επίσημη αργία σε κάποιες χώρες, προέκυψε μετά από διάφορα γεγονότα, με
πρωταγωνίστριες τις γυναίκες, γύρω στο 1900 που συνέβησαν τέλη Φεβρουαρίου,
αρχές ή μέσα Μαρτίου.
Την
γιορτάζουμε εις ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας.
Στις 8 Μαρτίου του 1857 στη Νέα Υόρκη οι εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας ντυμένες στα άσπρα, κάνουν απεργία με αίτημα την ίση
αμοιβή με τους άνδρες και ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η συγκέντρωση
πνίγηκε στο αίμα από την αστυνομία της πόλης αλλά ο δρόμος για ίσα δικαιώματα
των δύο φύλων άνοιξε, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο.
Αλλά και στην άλλη άκρη του κόσμου στη Ρωσία, κατά τη διάρκεια του Πρώτου
Παγκόσμιου Πολέμου, το 1917, 2 εκατομμύρια Ρώσοι στρατιώτες έχασαν τη
ζωή τους στον πόλεμο. Οι Ρωσίδες που είχαν μείνει πίσω, συγκλονισμένες από την
τραγική αυτή έκβαση του πολέμου, διάλεξαν την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου
για να διαδηλώσουν για «Ψωμί και Ειρήνη». Τέσσερις ημέρες μετά ο τσάρος
Νικόλαος ο Β’, ο τελευταίος της Ρωσίας, αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Την ηγεσία
τότε ανέλαβε η προσωρινή κυβέρνηση των μπολσεβίκων, η οποία παραχώρησε στις
γυναίκες το δικαίωμα ψήφου. Η ιστορική εκείνη Κυριακή, σύμφωνα με το Γρηγοριανό
ημερολόγιο, ήταν η 8η Μαρτίου.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με την ανάπτυξη του φεμινισμού οι γυναίκες
αρνούνται να δεχτούν τον άτυπο κανόνα της άμισθης εργασίας στο σπίτι σαν
αντάλλαγμα της οικονομικής τους στήριξης από τους άνδρες. Σταδιακά όλο και
περισσότερες εργάζονται, ψηφίζουν και αποκτούν όλο και περισσότερη δύναμη.
Ακόμα όμως υπήρχαν οι μειονότητες (σεξουαλικές ή φυλετικές) και οι γυναίκες που
ήθελαν να αποκτήσουν μεγαλύτερη σεξουαλική ελευθερία και το απόλυτο δικαίωμα
”χρήσης” του σώματός τους.
Στην Ελλάδα η θέση της γυναίκας θεσμικά αναβαθμίστηκε μόλις το 1952 όπου με τον
νόμο 2159 οι Ελληνίδες απέκτησαν το δικαίωμα «εκλέγειν και εκλέγεσθαι.»
Χρειάστηκαν χρόνια για την ισότητα των δυο φύλων, κι ακόμα περισσότερα για να
οριστεί ότι για τον βιασμό ασκείτε αυτεπάγγελτη δίωξη και για την
νομιμοποίηση των αμβλώσεων.
Η 8η Μαρτίου λοιπόν είναι αφιερωμένη στον
αγώνα αυτό.
Καθιερώθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, μετά από πρόταση της γερμανίδας
σοσιαλίστριας Clara Zetkin, το 1910 κατά την διάρκεια της Δευτέρας Διεθνούς
Διάσκεψης Σοσιαλιστριών, στην Κοπεγχάγη. Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε
το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε το
1911 χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών
καθιέρωσε το 1977, την 8η Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα της
Γυναίκας και την Διεθνή Ειρήνη.
Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια
Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη
Αργία. Γρήγορα, όμως, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό της
υπόβαθρο και εορτάζεται ως έκφραση συμπαθείας των ανδρών προς τις γυναίκες, με
προσφορά λουλουδιών και δώρων.
Από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με σκοπό την ανάδειξη των
γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.
Παρόλα αυτά οι σκοτεινές πλευρές της παραβίασης των δικαιωμάτων των γυναικών
είναι ακόμα πολλές και παντού. Βρίσκονται στην ενδοοικογενειακή βία, στην
σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας, στην παράνομη διακίνηση και
εμπορίας λευκής –κι όχι μόνο- σαρκός. Βρίσκονται στην παραγκώνιση των γυναικών
στην εργασία επειδή προσπαθούν να συνδυάσουν οικογένεια και εργασία και δεν
υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές, ή στο φαινόμενο του glass ceiling. (γυάλινης
οροφής) –να και κάτι που έμαθα στην σχολή μου τςςςςςς!!- Βρίσκονται στις
μακροχρόνια άνεργες γιατί προτιμούν άρρενες συναδέλφους τους, στις ανύπαντρες
μητέρες ή στις μονογονεϊκές οικογένειες που αντιμετωπίζονται με καχυποψία, στις
από-ιδρυματοποιημένες γυναίκες που στιγματίζονται κοινωνικά… Βρίσκονται σε όλες
εκείνες τις γυναίκες που προσπαθούν καθημερινά να μην αποκλειστούν από την
κοινωνία, την οικονομία ή την εργασία τους.
Και αυτά στον δυτικό κόσμο. Γιατί σε άλλες χώρες η κατάσταση είναι πολύ
χειρότερη.
Ξέρατε ότι… 1. Περίπου 25.000
νύφες καίγονται ζωντανές κάθε χρόνο στην Ινδία εξαιτίας ανεπαρκούς προίκας? Οι
”εμπρηστές” ανήκουν στην οικογένεια του γαμπρού που φροντίζουν ο φόνος αυτός να
φανεί σαν ατύχημα ή σαν αυτοκτονία, έτσι ώστε ο γαμπρός να μπορέσει μετά
ελεύθερα να κάνει την τύχη του με μία πιο εύπορη σύζυγο. 2. Σε ένα σημαντικό
αριθμό χωρών, γυναίκες που έχουν πέσει θύματα βιασμού τιμωρούνται? Συχνά με
φόνο, από τους ίδιους τους συγγενείς τους, έτσι ώστε να διατηρηθεί η τιμή της
οικογένειας αμόλυντη! 3. Σύμφωνα με τη Unicef, 100 με 140 εκατομμύρια κορίτσια
και γυναίκες έχουν υποστεί κάποια μορφή ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων?
Μία πρακτική που σε 28 χώρες της Αφρικής εφαρμόζεται ακόμα και σήμερα, παρά το
γεγονός ότι έχει απαγορευθεί νομικά στις περισσότερες από αυτές. 4. Τα ανήλικα
κορίτσια στην Αφρική και τη Νότια Ασία υποχρεώνονται από τις οικογένειες τους
σε γάμους, και σαν επακόλουθο σεξουαλική συνεύρεση? Με άτομα-χορηγούς που ίσως
τους εξασφαλίσουν ένα πιο βέβαιο μέλλον. 5. Ότι πάνω από τις μισές γυναίκες στο
Μπαγκλαντές, την Αιθιοπία, το Περού και την Τανζανία, και αλλού, αναφέρουν
περιστατικά κατ’ οίκον βίας από το γονιό ή το σύντροφό τους? 6. Ότι, μία
στις πέντε γυναίκες παγκοσμίως πέφτει θύμα βιασμού ή πρόθεσης βιασμού
τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της? Και πολλές από αυτές δεν το αναφέρουν καν
στις αρχές ή στους οικείους τους?
Είναι ειρωνικό αν μη τι άλλο, να θεωρούμε αυτή την μέρα σαν μία ευκαιρία
να προσφέρουμε λουλούδια ή δώρα στις μαμάδες μας και τις συζύγους μας, όταν καθημερινά
σε όλο τον κόσμο διαπράττονται εγκλήματα εις βάρος των γυναικών.
Αύριο λοιπόν δεν αρκεί απλώς να δώσεις ένα λουλούδι. Αλλά σεβάσου την συνάδελφο
ή την συμφοιτήτρια σου και σύγχαιρε τη για τις επιτυχίες της, πες ένα ευχαριστώ
στην μητέρα σου ή στην σύζυγό σου και βόηθησε την στις δουλειές του σπιτιού,
λάβε υπόψη σου τα θέλω της κόρης σου, της συντρόφου σου και της γυναίκας δίπλα
σου, υπερασπίσου το δικαίωμα της άγνωστης να είναι και γυναίκα, και εργαζόμενη
μα πάνω από όλα άνθρωπος. Και όχι μόνο Αύριο αλλα κάθε μέρα.
ΚΑΙ
ΜΕΡΙΚΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΛΙΝΚΣ